Jak wezwać pomoc? Kryptonim RATUNEK

Jeżeli w trakcie działań ratowniczo-gaśniczych dojdzie do jednej z niebezpiecznych sytuacji (szerzej o tym we wpisie -> Kiedy wezwać pomoc?), to posłużycie się kryptonimem RATUNEK.

Schemat kryptonimu RATUNEK:

Przykładowa korespondencja radiowa:

„RATUNEK, RATUNEK, RATUNEK tu Władek z JRG Andrychów. Jestem w pokoju na drugim piętrze. Cały korytarz i klatka w ogniu. Potrzebna drabina przystawiona do okna, w którym stoję.”

Postępowanie przez zagrożonego strażaka, będzie się nieco różnić, w zależności od sytuacji, w której się znajdzie.

W przypadku, gdy sprzęt ODO strażaka jest sprawny i jest odpowiedni zapas powietrza do czasu dotarcia z pomocą przez zespół ratunkowy, to:

• zagrożony strażak podaje komunikat drogą radiową zgodnie ze schematem kryptonimu RATUNEK
• potwierdzenie komunikatu (przez KDR-a lub strażaka, który to usłyszał) powinno być powtórzeniem przekazanej przez zagrożonego strażaka korespondencji, w celu wyeliminowania pomyłek, a nie zdawkowym „zrozumiałem”
• po potwierdzeniu komunikatu zagrożony strażak włącza alarm sygnalizatora bezruchu
• włączoną latarkę kątowa może ustawić na podłodze, strumieniem światła skierowanym w sufit (tryb pulsacyjny, migający)
• ocenia czy samo ratowanie ma szansę na powodzenie – jeśli NIE, to oszczędza siły i powietrze czekając na pomoc
• jeżeli po pierwszym nadaniu komunikatu radiowego kryptonimu RATUNEK nie uzyskał jego potwierdzenia, po drugim wezwaniu, stosuje powyższe punkty, okresowo powtarzając komunikat, aż do skutku, dodatkowo oznaczając miejsce swego położenia uruchomionym alarmem sygnalizatora bezruchu i latarką w trybie pulsacyjnym!

Jeżeli dojdzie do uszkodzenia sprzętu ODO lub skończy się powietrze, to strażak powinien:

• położyć się na podłodze
• nie zrywać maski z twarzy
• wcisnąć przycisk dodawczy (odblokować automat)
• sprawdzić stopień otwarcia i drożności zaworu na butli (zamarznięcie podczas rozprężania powietrza z butli, przypadkowe zakręcenie zaworu po otarciu o ścianę lub inne przedmioty)
• odpiąć automat od maski gdy wciśnięcie przycisku dodawczego i odkręcenie zaworu nie poprawiło sytuacji lub skończyło się powietrze
• naciągnąć kominiarkę na otwór w masce po automacie
• włączyć alarm sygnalizatora bezruchu
• wezwać pomoc drogą radiową zgodnie ze schematem kryptonimu RATUNEK – nadając, zasłonić dłonią sygnalizator, gdyż alarm mocno zagłusza nasz głos
• skontrolować wskazanie manometru – pozostałe ciśnienie w butli (można spróbować wykorzystać powietrze pozostające w butli z pominięciem uszkodzonego aparatu)
• opuścić zagrożoną strefę jeśli to możliwe, a jeśli nie, to dodatkowo oznaczyć miejsce swego przebywania latarką w trybie pulsacyjnym

Kiedy wezwać pomoc?

W trakcie działań ratowniczo-gaśniczych, w tym podczas gaszenia pożarów wewnętrznych, może dojść do różnych nieoczekiwanych sytuacji, kiedy będzie zagrożone zdrowie czy też życie strażaków. Poniżej kilkanaście takich sytuacji:

• uszkodzenie (awaria) sprzętu ochrony dróg oddechowych,
• brak odpowiedniego zapasu powietrza w butli aparatu powietrznego potrzebnego do wyjścia z niebezpiecznej strefy – przekroczenie „punktu, zza którego powrotu już nie ma„,
• koniec powietrza w butli aparatu powietrznego,
• zaplątanie w zwisające przewody (brak możliwości oswobodzenia się w pierwszej próbie),
• utknięcie w ciasnym, trudno dostępnym miejscu,
• przygniecenie przez przez przedmioty znacznych rozmiarów lub przywalenie przez elementy konstrukcyjne budynku,
• utrata orientacji w obiekcie, zgubienie się, brak kontaktu z linią gaśniczą lub liną poszukiwawczą,
• upadek z wysokości,
• nagła zmiana sytuacji pożarowej, odcięta droga powrotna, wyjście,
• odnalezienie poszkodowanego strażaka lub poszkodowany w zespole ratowniczym,
• utrata sił przez strażaka i brak jego możliwości do dalszego samodzielnego działania,
• agresywny poszkodowany (ewakuowany),
• każda inna sytuacja stwarzająca zagrożenie dla strażaków i skutkująca brakiem możliwości ich samodzielnego działania – lista jest otwarta…

W każdej z tych sytuacji (sytuacji awaryjnych) konieczne będzie jak najwcześniejsze wezwanie pomocy za pomocą kryptonimu „Ratunek”. Dajmy sobie i innym strażakom, którzy pospieszą nam z pomocą (zespołom ratunkowym), jak najwięcej czasu na udzielenie nam pomocy i wydostanie z opresji!!!

Punkt, zza którego powrotu już nie ma

„Point of no return”

Film z prezentacji jak miała miejsce podczas FIREx Talk w Łodzi 20 września 2020r. Ciekawie i przystępnie omówiona została zasada pracy w sprzęcie ODO, w tym kontrola czasu pracy w niebezpiecznej strefie.

Optymalnie:

(dojście + praca na stanowisku gaśniczym + wyjście)[pozostałe ciśnienie w butli – atm] > próg uruchomienia sygnału dźwiękowego o niskim ciśnieniu w butli aparatu powietrznego [atm]

Tzn., że niebezpieczną strefę powinniśmy opuścić i dotrzeć w bezpieczne miejsce (czysta atmosfera), gdzie możemy zdjąć sprzęt, zanim uruchomi się „gwizdek”. Taki zapas powietrza warto sobie pozostawić na różne nieoczekiwane sytuacje, które mogą nas spotkać podczas opuszczania niebezpiecznej strefy i konieczne będzie wezwanie pomocy – kryptonim RATUNEK.

Przygniecenie strażaka

Rozwój pożaru wewnątrz budynku prowadzi do osłabienia jego konstrukcji. Może dojść do częściowego zawalenia obiektu, spadania z wysokości lub odpadania elementów konstrukcyjnych. Uszkodzone wyposażenie pomieszczeń, zwłaszcza wielkogabarytowe, może również stracić swą stabilność. Gdy dojdzie do przygniecenia, przywalenia strażaków i nie będą w stanie szybko i samodzielnie się uwolnić, wezwijcie pomoc używając kryptonimu RATUNEK.

Sytuacja pozorowana

Upadek z wysokości

Prowadzenie działań wewnątrz budynków niesie również dla nas zagrożenie w postaci możliwości upadku z wysokości. Stan techniczny obiektu, otwory w stropach, ograniczona nośność i wytrzymałość stropów, schodów, uszkodzone barierki lub ich brak na klatce schodowej, budynek w trakcie budowy, remontu czy też zniszczenia wywołane przez rozwijający się wewnątrz pożar, dodatkowo w warunkach ograniczonej widoczności, mogą skutkować wypadkiem strażaka. Gdyby niestety do tego doszło, wezwijcie pomoc, używając kryptonimu RATUNEK.

Sytuacja pozorowana

Utrata sił przez strażaka

Działasz do „odcięcia” i czujesz, że szybko opadasz z sił. Nie jesteś w stanie dalej prowadzić działań i zrobić ani jednego kroku dalej. Wezwij pomoc, używając kryptonimu RATUNEK, póki jeszcze możesz!

Sytuacja pozorowana

Nagła zmiana sytuacji pożarowej w budynku

Nieoczekiwany rozwój sytuacji pożarowej w obiekcie może doprowadzić do odcięcia bezpiecznej drogi wyjścia na zewnątrz. Wewnątrz znajdą się uwięzieni strażacy. Wezwijcie pomoc używając kryptonimu RATUNEK.

Sytuacja pozorowana

Poszkodowany strażak

Duży wysiłek fizyczny, wysoka temperatura, przegrzanie organizmu podczas gaszenia pożarów wewnętrznych, może doprowadzić do utraty sił lub zasłabnięcia. Złe samopoczucie strażaka z roty/zespołu, utrata przytomności jest podstawą do jak najszybszego użycia kryptonimu RATUNEK i wezwania pomocy.

Sytuacja pozorowana

Agresywny poszkodowany

Ratowanie zagrożonego życia ludzkiego jest jednym z priorytetów w trakcie działań ratowniczo-gaśniczych. Odnalezienie zagrożonej/poszkodowanej osoby w zadymionym budynku, może także stworzyć zagrożenie dla samych ratowników. Czy jesteśmy przygotowani na sytuację, w której ratowana osoba będzie chciała nam zerwać maskę z twarzy i uszkodzi aparat powietrzny?

Użyjcie kryptonimu RATUNEK i wezwijcie pomoc.

Sytuacja pozorowana

Utrata orientacji w zadymionym pomieszczeniu/budynku

Podczas prowadzenia działań wewnątrz zadymionych obiektów mamy niejednokrotnie bardzo ograniczoną widoczność, konieczne jest działanie po omacku. W sytuacji, gdy oddalimy się od linii gaśniczej, bądź linki zabezpieczającej, szybko można stracić orientację, nawet w niedużym pomieszczeniu. Jeżeli nie odnajdziemy się w tej sytuacji i w dalszym ciągu nie będziemy wiedzieć, którędy udać się do wyjścia czy też innego bezpiecznego miejsca, to należy użyć kryptonimu RATUNEK.

Gdzie jest wyjście? – Fotografia wykonana podczas zajęć szkoleniowych w budynku JRG Andrychów